Công Dụng Sâm Bố Chính – Vị Thuốc Cổ Truyền Việt Nam

Sâm bố chính là một cây thuốc nam quý, công dụng sâm bố chính đặc biệt hữu ích trong việc hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến đường hô hấp. Sâm bố chính đã được nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam, đạt được đánh giá cao về hiệu quả dược tính. Cùng tìm hiểu các công dụng sâm bố chính trong bài viết dưới đây!

Tổng Quan về Sâm Bố Chính

Sâm bố chính, cây thuốc quý của Việt Nam, là một loại thảo dược độc đáo với nhiều ứng dụng trong y học cổ truyền.

Cây sâm bố chính mọc hoang ở nhiều vùng tại Việt Nam, nhưng được khai thác chủ yếu ở các vùng núi như Nam Đàn, Thanh Chương, Hương Sơn (Nghệ An, Hà Tĩnh), Quảng Bình, Hòa Bình, và Tây Bắc.

Việc trồng và chăm sóc sâm bố chính đã tạo ra những khu vườn chuyên nghiệp để đảm bảo chất lượng và nguồn cung ổn định.

Đặc Điểm Hình Thái của Sâm Bố Chính

Sâm bố chính là cây thân thảo với chiều cao khoảng 50cm đến 1 mét. Thân cây khá yếu ớt, có khi sẽ mọc gần một cây to để dựa. Rễ cây to, bụ, có hình dạng giống như củ nhân sâm, màu vàng nhạt hoặc trắng.

Lá cây sâm bố chính hình trái xoan, cuối phiến lá có thể có hình tim hoặc hình mũi tên, nhưng đầu phiến lá không nhọn. Càng về phía ngọn, lá cây càng có kích thước nhỏ. Trên mặt lá có lông đơn, tạo nên một bề mặt mềm mại và mượt mà.

Hoa cây sâm bố chính to, có đường kính tới 8cm, màu hồng hay đỏ, phớt vàng, mọc đơn độc từ kẽ lá. Cuống hoa có chiều dài khoảng 5 – 8cm, có lông cứng, phồng lên ở đầu. Đài hoa hình túi dài 12 – 14mm, có lông tua tủa và vài răng nhỏ.

Quả của cây sâm bố chính hình bầu dục như quả trứng, dài gấp ba lần đài hoa, mặt ngoài có lông. Khi chín, quả tự nứt ra thành 5 mảnh, mặt trong và mặt ngoài đều có lông. Hạt hình quả thận, màu nâu, ngoài mặt thô ráp với những đường vân sát nhau.

Phân Loại Các Loại Sâm Bố Chính

1. Theo Màu Sắc Hoa:
   • Đỏ Tươi: Mọc ở vùng đồi núi Tây Nguyên và Miền Đông Nam Bộ, có rễ ít phân nhánh và chất dinh dưỡng cao.
   • Hồng Phấn: Trồng làm cảnh, dược tính ít hơn sâm bố chính có hoa đỏ tươi.
   • Đỏ Hồng: Phổ biến ở nhiều nơi, phát triển nhanh và cho sản lượng lớn.
   • Vàng: Khác biệt với các loại khác, không có củ.

1. Theo Địa Hình Mọc:
   • Núi Thấp Dưới 1000m: Tập trung ở Tây Nguyên và miền trung Việt Nam.
   • Đồi Bán Sơn Địa: Gồm các tỉnh miền Đông Nam bộ, An Giang, Kiên Giang.
   • Đồng Bằng Phù Sa: Phổ biến ở Đồng Tháp, Tiền Giang.

Công Dụng Sâm Bố Chính Cổ Truyền Việt Nam

Công dụng sâm bố chính được khám phá dựa trên các thành phần dinh dưỡng và dược tính đặc biệt, ứng dụng trong y học cổ truyền Việt Nam với nhiều công dụng hữu ích. Dưới đây là một số công dụng sâm bố chính đã được lưu truyền trong sử sách Việt Nam:

• Điều Trị Bệnh Lao Phổi Cho Trẻ Em: Công dụng sâm bố chính thường được sử dụng để điều chế cùng cam thảo, tạo ra liều thuốc chữa ho và lao phổi an toàn và hiệu quả cho trẻ em.
• Trị Rối Loạn Kinh Nguyệt ở Phụ Nữ: Kết hợp với một số thảo dược khác như ngải cứu, ích mẫu, cỏ nhọ nồi, củ cây gai, củ ấu, công dụng sâm bố chính có thể giúp điều trị chứng rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, chậm kinh, và các vấn đề liên quan khác.
• Lưu Thông Bồi Bổ Khí Huyết: Bột sâm bố chính kết hợp cùng một số thảo dược khác như củ mài, đương quy, dĩ nhân, mật ong có thể giúp lưu thông đường máu, giảm đau đầu và bồi bổ khí huyết.
• Trị Bệnh Liên Quan Đến Tiêu Hóa, Tiêu Chảy, Kiết Lỵ: Công dụng sâm bố chính cũng được sử dụng để điều trị các vấn đề về tiêu hóa, giúp ổn định dạ dày, chống tiêu chảy và kiết lỵ. Tuy nhiên, cần chú ý dùng đúng liều lượng và tư vấn từ bác sĩ.
• Chữa Lo Âu, Trầm Cảm: Công dụng sâm bố chính có thành phần giúp an thần, giảm căng thẳng, lo âu, và trầm cảm. Sử dụng sâm bố chính có thể giúp tinh thần thư thái và nhẹ nhàng.
• Chữa Bệnh Ra Nhiều Mồ Hôi: Kết hợp với địa hoàng thán và quế nhục, sâm bố chính được sắc uống hàng ngày để điều trị chứng ra nhiều mồ hôi ở tay, chân.
• Chữa Suy Nhược Thần Kinh: Công dụng sâm bố chính được phát hiện khi thí nghiệm trên chuột cho thấy sâm bố chính có tác dụng an thần, giúp ngủ sâu giấc, và hỗ trợ chữa suy nhược thần kinh.
• Tăng Cường Sức Khỏe Sinh Lý: Công dụng sâm bố chính khi kết hợp với sâm cau, sâm bố chính có tác dụng tăng ham muốn tình dục và hỗ trợ điều trị các vấn đề yếu sinh lý, liệt dương, xuất tinh sớm, suy thận, rối loạn cương dương.

Cách Dùng Sâm Bố Chính

Công dụng sâm bố chính có thể được sử dụng trong các bài thuốc kết hợp với các thảo dược khác. Nó cũng có thể được chế biến và bảo quản theo các cách như:

• Ngâm Rượu: Tạo ra một loại rượu sâm bổ dưỡng.
• Thái Lát Phơi Khô: Dùng để pha trà hoặc sắc nước uống hàng ngày.
• Ngâm Mật Ong: Tăng dược tính và dùng cho nhiều đối tượng, từ trẻ em đến người già.

Xem thêm: Tìm Hiểu Saponin Trong Sâm Bố Chính Việt Nam

Với các công dụng sâm bố chính mang lại, giá sâm bố chính phụ thuộc vào nguồn gốc, kích cỡ, và độ tuổi của cây. Thị trường cung cấp sâm bố chính tại các hiệu thuốc y học cổ truyền và trên mạng. Tuy nhiên, hãy kiểm tra thông tin về nguồn gốc và đảm bảo chất lượng khi mua trực tuyến.